Đặc điểm của người dân tộc thiểu số Co
Dân tộc thiểu số Co có hơn 29.771 người, cư trú chủ yếu ở huyện Trà My, tỉnh Quảng Nam và huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi. Người Co còn có tên gọi khác là Cor, Col, Cùa, Trầu. Tiếng Co thuộc nhóm ngôn ngữ Môn-Khmer. Người Co quan niệm vạn vật hữu linh, tin vào thần linh, tiêu biểu là thần lúa. Người dân tộc thiểu số Co làm nương rẫy là chính, đồng bào dân tộc thường trồng lúa, ngô, sắn và nhiều loại cây khác. Đặc biệt, cây quế xứ Quảng là đặc sản truyền thống ở huyện Trà My, tỉnh Quảng Nam và huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi. Cây quế ở vùng người dân tộc thiểu số Co có chất lượng và năng suất cao được các địa phương trong nước và nhiều nơi trên thế giới biết tiếng. Hàng năm cây quế đã đem lại nguồn thu đáng kể cho người dân tộc Co. Từng bản làng của người dân tộc thiểu số Co có tên gọi riêng theo tên người trưởng làng hoặc tên sông, tên suối, tên đất, tên rừng. Trước đây, người dân tộc Co còn ở nhà sàn dài, trong đó mỗi gia đình có một phòng riêng gọi là một bếp. Gần đây, người dân tộc Co đã chuyển sang làm nhà trệt, nhà ngắn. Người dân tộc Co không dệt vải, vì vậy vải và đồ may mặc đều phải mua của những nơi khác, phần lớn là mua của người dân tộc Kinh và người dân tộc Xơ Đăng. Theo sắc phục truyền thống, nam giới thường ở trần, đóng khố, nữ quấn váy, mặc áo cộc tay, yếm. Trời lạnh mỗi người khoác tấm vải dài, rộng. Đồng bào dân tộc Co thích đeo vòng cổ, vòng tay, hoa tai bằng đồng hoặc bằng bạc, nhưng trang sức ưa thích nhất là bằng hạt cườm. Phụ nữ quấn nhiều vòng cườm các màu quanh eo lưng, quanh cổ và đầu. | Thiếu nữ người dân tộc thiểu số Co |
Trong xã hội người dân tộc Co, các bô lão luôn được nể trọng. Ông già được suy tôn làm trưởng làng phải là người hiểu biết phong tục, giàu kinh nghiệm sản xuất và ứng xử xã hội, được dân làng tín nhiệm cao và thuộc dòng họ có công lập làng. Người dân tộc Co xưa kia không có tên gọi của mỗi dòng họ, về sau đồng bào nhất loạt mang họ Đinh. Từ mấy chục năm nay, phần lớn người dân tộc Co lấy họ Hồ của Bác Hồ. Thanh niên, nam nữ người dân tộc Co được tìm hiểu nhau trước khi kết hôn. Việc cưới xin đơn giản, không tốn kém nhiều. Sau lễ cưới, cô dâu về ở nhà chồng. Trước đây, hầu như người dân tộc Co không lấy vợ, lấy chồng thuộc dân tộc khác, nay dân tộc Co đã có những người dâu, người rể là người dân tộc Kinh, Xơ Đăng, H’Rê... Người dân tộc Co thích múa hát, thích chơi chiêng, cồng, trống. Các điệu dân ca phổ biến của đồng bào là Xru, Klu và A giới. Các truyện cổ của người dân tộc Co truyền miệng từ đời này sang đời khác luôn làm say lòng cả người kể và người nghe.
|