Thuốc điều trị sốt rét Halfan
Halfan là tên biệt dược của thuốc halofantrin với chất dẫn xuất hydrochroid do hãng bào chế Smith Kine & French sản xuất dưới dạng viên nén 250 mg, lọ 45 ml dịch treo uống 5%. Về tác dụng, dẫn chất phenanthren methanol có tác động trên ký sinh trùng sốt rét plasmodium, nhất là chủng loại Plasmodium falciparum đã kháng thuốc điều trị sốt rét thông thường. Thuốc có khả năng diệt thể phân liệt và các thể loại trong hồng cầu của plasmodium. Chúng không có tác dụng đối với các thể thoa trùng, thể loại ở mô cũng như sự phát triển các giao bào trong cơ thể muỗi. Halofantrin được chỉ định điều trị cơn sốt rét do nhiễm Plasmodium falciparum ở những vùng có ký sinh trùng sốt rét kháng thuốc chloroquin. Tổng liều thuốc có hiệu lực đối với bệnh nhân sốt rét ở cả người lớn và trẻ em là 24 mg/kg cân nặng, chia 3 lần trong ngày, dùng cách nhau 6 giờ. Cụ thể người lớn và trẻ em có cân nặng trên 40 kg dùng mỗi ngày 6 viên, chia làm 3 lần, cách nhau 6 giờ. Trẻ em từ 10-20 kg dùng 1 thìa dịch treo mỗi lần, uống 3 lần cách nhau 6 giờ. Trẻ em từ 13-15 kg dùng 1,5 thìa mỗi lần, uống 3 lần cách nhau 6 giờ. Trẻ em từ 16-22 kg dùng 2 thìa mỗi lần, uống 3 lần cách nhau 6 giờ. Trẻ em từ 23-31 kg dùng mỗi lần 2,5 thìa, uống 3 lần cách nhau 6 giờ. Trẻ em từ 32-40 kg mỗi lần dùng 3 thìa, uống 3 lần cách nhau 6 giờ. Thuốc chống chỉ định dùng cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, những người có bệnh tim hoặc tiền sử gia đình có người bị bệnh tim, có tình trạng ngất không rõ nguyên nhân. Halofantrin là loại thuốc được sản xuất sau mefloquin để điều trị sốt rét do nhiễm ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum kháng thuốc nhưng chúng có nhược điểm là tình trạng ký sinh trùng kháng lại đối với loại thuốc này xuất hiện nhanh. Tại Thái Lan năm 1982 đã có thông báo ký sinh trùng sốt rét kháng lại với halofantrin và kháng chéo với cả mefloquin. Ở châu Phi cũng đã có thông báo về các trường hợp ký sinh trùng Plasmodium falciparum kháng thuốc halofantrin. Mặc dù halofantrin được chỉ định điều trị sốt rét do nhiễm Plasmodium falciparum kháng thuốc chloroquin và các loại thuốc sốt rét khác nhưng thuốc này chưa được sử dụng tại Việt Nam. Trong các hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sốt rét đã được Bộ Y tế ban hành thời gian qua, halofantrin không được đưa vào danh mục thuốc sốt rét thiết yếu và phác đồ điều trị. Bên cạnh nhược điểm với tình trạng kháng thuốc xuất hiện nhanh, halofantrin cũng có sự tương tác thuốc khi sử dụng kèm với một số loại thuốc khác gây nên những phản ứng có hại. Nếu dùng halofantrin phối hợp với thuốc làm hạ kali máu như thuốc lợi tiểu làm hạ kali máu, thuốc nhuận trường, amphotericin B tĩnh mạch, corticoid... có thể gây nguy cơ xoắn đỉnh ở tim. Vì vậy không nên dùng phối hợp thuốc, có thể nên dự phòng hạ kali máu, điều chỉnh liều lượng halofantrin khi cần thiết, theo dõi điện tâm đồ ở khoảng QT. Ngoài ra, nếu dùng halofantrin phối hợp với các loại thuốc gây xoắn đỉnh như amiodaron, astemisol, terfenadin, erythromycin tĩnh mạch, disopyramid, quinidin, sparfloxacin, sotalol, sultoprid... có thể làm tăng nguy cơ gây xoắn đỉnh ở tim; do đó cũng không nên phối hợp. Thuốc halofantrin cũng khá đắc tiền khi mua sử dụng.
Hiện nay trên thị trường nước ta xuất hiện một số thuốc Halfan từ quà biếu gửi qua bưu điện hay hàng xách tay của Việt kiều hoặc người nước ngoài ở hải ngoại mang về. Người bệnh cần chú ý không nên dùng loại thuốc này để điều trị sốt rét vì không có trong danh mục thuốc sốt rét thiết yếu tại Việt Nam, không có trong phác đồ điều trị được Bộ Y tế ban hành; ký sinh trùng sốt rét cũng đã kháng thuốc, có nhược điểm tương tác thuốc và giá mua thuốc khá đắc tiền.
|