Home TRANG CHỦ Thứ 6, ngày 29/03/2024
    Hỏi đáp   Diễn đàn   Sơ đồ site     Liên hệ     English
IMPE-QN
Web Sites & Commerce Giới thiệu
Web Sites & Commerce Tin tức - Sự kiện
Web Sites & Commerce Hoạt động hợp tác
Web Sites & Commerce Hoạt động đào tạo
Finance & Retail Chuyên đề
Dịch tễ học
Côn trùng học
Nghiên cứu lâm sàng & điều trị
Ký sinh trùng sốt rét
Ký sinh trùng
Sinh học phân tử
Sán lá gan
Sốt xuất huyết
Bệnh do véc tơ truyền
Vi khuẩn & Vi rút
Sán
Giun
Nấm-Đơn bào
Web Sites & Commerce Tư vấn sức khỏe
Web Sites & Commerce Tạp chí-Ấn phẩm
Web Sites & Commerce Thư viện điện tử
Web Sites & Commerce Hoạt động Đảng & Đoàn thể
Web Sites & Commerce Bạn trẻ
Web Sites & Commerce Văn bản pháp quy
Số liệu thống kê
Web Sites & Commerce An toàn thực phẩm & hóa chất
Web Sites & Commerce Thầy thuốc và Danh nhân
Web Sites & Commerce Ngành Y-Vinh dự và trách nhiệm
Web Sites & Commerce Trung tâm dịch vụ
Web Sites & Commerce Thông báo-Công khai
Web Sites & Commerce Góc thư giản

Tìm kiếm

Đăng nhập
Tên truy cập
Mật khẩu

WEBLINKS
Website liên kết khác
 
 
Số lượt truy cập:
5 2 2 8 9 7 7 4
Số người đang truy cập
4
 Chuyên đề Côn trùng học
(ảnh sưu tầm)
Phòng chống côn trùng truyền bệnh bằng quần áo, dụng cụ bảo hộ

Một trong các biện pháp phòng chống được các nhà khoa học khuyến cáo sử dụng để phòng ngừa một số bệnh do côn trùng truyền là sử dụng quần áo, dụng cụ bảo hộ. Mặc dù đây là biện pháp đơn giản, dễ thực hiện nhưng nếu không quan tâm áp dụng thì hiệu quả phòng bệnh sẽ không cao; đặc biệt là những người có hoạt động ngoài trời vào ban đêm, công nhân các nông lâm trường làm việc vào rừng quá sớm...

Cần chú ý dùng quần áo, dụng cụ bảo hộ để tự phòng vệ cho chính bản thân mình khỏi mắc các bệnh do côn trùng truyền.

Khả năng bảo vệ của quần áo, dụng cụ bảo hộ

Quần áo bảo hộ có thể phòng chống các loại côn trùng chích đốt máu nếu bảo đảm được độ dày và sản xuất bằng chất liệu mà côn trùng không dễ dàng chích đốt xuyên thủng qua được. Thực tế cho thấy chất liệu may quần áo có màu sáng ít hấp dẫn côn trùng hơn những loại màu tối. Ủng mang ở chân có khả năng bảo vệ được phần dưới cẳng chân, mắt cá chân và bàn chân. Loại bít tất có độ dày và quần dài có thể bảo vệ tốt nếu cho lai quần vào trong bít tất. Đồng thời cũng có thể bảo vệ bằng áo choàng bằng sợi lưới dài tay, màn trùm đầu, khăn quàng cổ, mũ... Tuy nhiên một số loại côn trùng có khả năng chích đốt xuyên thủng qua quần áo, vì vậy nếu xử lý quần áo bằng các loại hóa chất diệt hoặc hóa chất xua côn trùng có thể ngăn chặn được côn trùng chích đốt máu. Một số loại côn trùng chích đốt máu như các loài dĩn nhỏ, muỗi cát, ruồi vàng không thể chích đốt máu xuyên qua quần áo mặc dù quần áo làm bằng chất liệu vải mỏng. Những người làm việc vào ban ngày muốn phòng tránh côn trùng chích đốt máu có thể tự bảo vệ bằng cách mặc quần áo bảo hộ càng kín càng tốt và xoa hóa chất xua côn trùng vào những chỗ hở của da. Hóa chất xua côn trùng chỉ có tác dụng một phần nào đối với nơi có nhiều loài dĩn chích đốt máu hoạt động. Màn trùm đầu hay áo choàng bằng lưới thưa tẩm hóa chất xua côn trùng cũng có khả năng bảo vệ tốt. Trước đây ở nước Liên Xô cũ đã sản xuất một loại quần áo lót làm bằng vải đủ độ dày để muỗi không thể chích đốt xuyên qua được nhưng vẫn bảo đảm thông thoáng cho người mặc; áo có tay dài làm bằng vải thưa, dày khoảng 0,5cm mặc bên trong áo dài tay thông thường.

 

 Quần áo bảo hộ là phương tiện phòng chống côn trùng truyền bệnh
(ảnh minh họa)

Tăng khả năng bảo vệ bằng tẩm hóa chất

Quần áo, dụng cụ bảo hộ bằng vải có thể tẩm hóa chất xua côn trùng để phòng chống các loại côn trùng đến bám đậu và chích đốt hoặc tẩm hóa chất diệt côn trùng thuộc nhóm pyrethroid tổng hợp như permethrin. Những hóa chất diệt côn trùng này không có khả năng xua côn trùng mà để cho chúng tiếp xúc với bề mặt vải đã được tẩm hóa chất diệt và có tác dụng kích thích hoặc giết chết trước khi côn trùng kịp chích đốt máu. Tẩm hóa chất xua côn trùng vào quần áo, màn trùm đầu hay áo choàng bằng vải thích hợp hơn là xoa trực tiếp ở trên da vì có khả năng tránh được các phản ứng dị ứng với hóa chất có thể có. Hơn nữa hạn chế tiếp xúc hóa chất với da để bảo đảm an toàn thay bằng tẩm hóa chất vào quần áo, dụng cụ bảo hộ bằng vải có ưu điểm hơn vì hóa chất có khả năng bám chắc vào các sợi vải và có thể cho phép dùng các loại hóa chất xua hoặc hóa chất diệt với liều lượng cao hơn. Những loại hóa chất diệt côn trùng thuộc nhóm pyrethroid tổng hợp thường được cộng đồng người dân ưa dùng hơn các loại hóa chất bay hơi xua côn trùng để tẩm vào quần áo, mũ trùm đầu, khăn quàng cổ, mũ... bằng chất liệu vải vì chúng có tác dụng nhanh, có thể giết chết hoặc xua một phần các loại côn trùng chích đốt máu; có tác dụng lâu, ở một mức độ nào đó chịu được thời tiết nắng nóng và có thể giặt được bằng nước lạnh; đồng thời cho cảm giác dễ chịu đối với người dùng vì ít có mùi hoặc không có mùi, không có màu và không gây nhờn; bảo đảm an toàn, không kích thích da nếu sử dụng đúng liều lượng. Ngoài ra, chúng không ảnh hưởng đến các loại đồ dùng bằng nhựa; giá thành rẻ hơn các loại hóa chất xua côn trùng, chỉ cần dùng một lượng ít hóa chất là đạt được yêu cầu. Tuy vậy, quần áo và các loại vật liệu dùng bằng vải được tẩm hóa chất diệt côn trùng pyrethroid tổng hợp không có tác dụng mạnh trong việc xua các loại côn trùng nên chúng vẫn có thể bám đậu và chích đốt những phần cơ thể hở không được che phủ; do đó cần phối hợp với việc sử dụng hóa chất xua côn trùng xoa lên phần da hở. Thực tế cho thấy do tác dụng bay hơi nên quần áo và các vật dụng bằng vải được tẩm bằng hóa chất xua côn trùng bay hơi có khả năng bảo vệ được phần da hở nhiều hơn là hóa chất diệt côn trùng thuộc nhóm pyrethroid tổng hợp. Bít tất tẩm hóa chất có tác dụng phòng ngừa loại ruồi vàng chích đốt máu vì loài ruồi này hay chích đốt quanh mắt cá chân. Quần và bí tất cổ dài tẩm hóa chất diệt côn trùng có tác dụng chống loài ve và mò; quần áo tẩm hóa chất cũng có hiệu lực đối với muỗi, muỗi cát, dĩn, bọ chét và chấy, rận. Các loại hóa chất xua côn trùng thường có hiệu lực một tuần sau khi tẩm vào quần áo, dụng cụ bảo hộ bằng vải. Hiệu lực này có thể có thời gian lâu hơn nếu quần áo, các dụng cụ bằng vải đã tẩm hóa chất được bảo quản trong một gói kín, không tiếp xúc với không khí để tránh chất xua bay hơi nếu không dùng. Hóa chất xua côn trùng tẩm vào quần áo thường có tác dụng lâu hơn khi xoa trên da vì hóa chất không mất do va chạm, do thấm vào da, do mồ hôi; chúng bay hơi chậm hơn ở nhiệt độ thấp trừ khi quần áo được phơi nắng; đồng thời chúng có khả năng bám dính vào sợi bông, sợi tổng hợp là vật liệu sản xuất quần áo tốt hơn. Quần áo được tẩm hóa chất diệt côn trùng permethrin có thể gây độc đối với các loại côn trùng trong nhiều tuần hoặc vài tháng tùy thuộc thời gian sử dụng, số lần giặt, số lần bị mắc mưa. Thực tế các nhà khoa học đã ghi nhận hóa chất tẩm vào quần áo có thể còn tác dụng sau khi giặt bằng xà phòng với nước lã tới 10 lần; tuy nhiên nếu giặt bằng xà phòng và nước nóng thì lượng hóa chất permethrin sẽ mất đi nhiều hơn.

Chọn hóa chất và kỹ thuật tẩm hóa chất

Trong thực tiễn, bất kỳ một loại hóa chất xua côn trùng nào được xem là an toàn đối với da đều có thể sử dụng để tẩm quần áo, dụng cụ bảo hộ bằng vải giúp phòng chống côn trùng chích đốt máu. Loại hóa chất diệt côn trùng permethrin đã được các nhà khoa học thử nghiệm rộng rãi và hiện nay vẫn còn được chọn để tẩm vào quần áo, dụng cụ bảo hộ với tác dụng hiệu quả. Một vài hóa chất thuộc nhóm pyrethroid tổng hợp khác như cyfluthrin cũng có khả năng thích hợp. Tuy vậy, phần lớn những loại hóa chất thuộc nhóm pyrethroid tổng hợp sử dụng an toàn đều có nhược điểm là hoạt chất bị thoái hóa nhanh ngoài nắng.

 
Dùng mũ và màn trùm đầu tẩm hóa chất để phòng chống côn trùng truyền bệnh
(ảnh minh họa)

Quần áo, màn trùm đầu, khăn quàng cổ, mũ hay các dụng cụ khác bằng vải đều có thể tẩm bằng cách phun hóa chất chứa trong bình áp suất hoặc nhúng vào một dung dịch treo hòa trong nước. Liều lượng được khuyến cáo sử dụng đối với quần áo ngoài, áo sơ mi dài tay, quần dài là 1,25g/m2 tương ứng với 0,125mg/m2; với áo sơ mi ngắn tay là 0,8g/m2 tương ứng 0,08mg/cm2. Thực tế loại bình có áp suất chứa loại hóa chất deet (N,N-diethyl-3- toluamide) dễ kiếm vì lưu hành phổ biến trên thị trường. Liều lượng khuyến cáo sử dụng đối với hóa chất deet là 20g/m2 tương ứng 2mg/cm2 hoặc khoảng 70g hoạt chất đối với một quần dài hoặc áo dài tay. Loại hóa chất deet kỹ thuật 30% và 95% trộn với cồn rất thích hợp cho việc tẩm vào quần áo bằng chất liệu vải. Kỹ thuật tẩm hóa chất vào quần áo và các dụng cụ khác bằng chất liệu vải rất đơn giản, chỉ cần pha một nhũ dịch hóa chất diệt côn trùng với nước và ngâm chúng vào rồi để tự khô; sau khi khô hóa chất sẽ tự ngấm vào sợi vải.

Đơn giản nhưng hiệu quả

Khi công tác, lao động ngoài trời ban đêm, rạng sáng sớm kể cả ban ngày vào thời điểm các loại côn trùng hoạt động chích đốt máu và truyền bệnh; muốn phòng bệnh do côn trùng truyền cần thực hiện biện pháp tự bảo vệ đơn giản nhưng hiệu quả là sử dụng quần áo, dụng cụ bảo hộ. Ngoài quần dài, áo dài tay có độ dày cần thiết, áo choàng sợi lưới, màn trùm đầu, bít tất, bao cổ chân... bằng chất liệu vải cũng có khả năng bảo vệ tránh các loại côn trùng chích đốt. Khả năng bảo vệ của quần áo, các dụng cụ bằng vải này được tăng cường nếu tẩm hóa chất xua côn trùng hay diệt côn trùng phù hợp. Vì vậy đây là một biện pháp tự bảo vệ mà mọi người đều có thể thực hiện được để phòng ngừa mắc một số bệnh do côn trùng truyền cho chính bản thân mình như muỗi truyền bệnh sốt rét, sốt xuất huyết, viêm não Nhật Bản, giun chỉ, sốt vàng, các bệnh do vi rút khác; ruồi vàng truyền bệnh mù lòa đường sông, mansonellosis; ruồi ngủ Tsetse truyền bệnh ngủ; muỗi cát truyền bệnh leshmaniasis, sốt sandfly; ruồi trâu truyền bệnh giun chỉ Loa Loa, tularaemia; dĩn chích đốt máu truyền bệnh mansonellosis... Thật đơn giản nhưng mang lại hiệu quả tốt.

Ngày 28/10/2014
TTƯT.BS. Nguyễn Võ Hinh  

THÔNG BÁO

   Dịch vụ khám chữa bệnh chuyên khoa của Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn khám bệnh tất cả các ngày trong tuần (kể cả thứ 7 và chủ nhật)

   THÔNG BÁO: Phòng khám chuyên khoa Viện Sốt rét-KST-CT Quy Nhơn xin trân trọng thông báo thời gian mở cửa hoạt động trở lại vào ngày 20/10/2021.


 LOẠI HÌNH DỊCH VỤ
 CHUYÊN ĐỀ
 PHẦN MỀM LIÊN KẾT
 CÁC VẤN ĐỀ QUAN TÂM
 QUẢNG CÁO

Trang tin điện tử Viện Sốt rét - Ký Sinh trùng - Côn trùng Quy Nhơn
Giấy phép thiết lập số 53/GP - BC do Bộ văn hóa thông tin cấp ngày 24/4/2005
Địa chỉ: Khu vực 8-Phường Nhơn Phú-Thành phố Quy Nhơn-Tỉnh Bình Định.
Tel: (84) 0256.3846.892 - Fax: (84) 0256.3647464
Email: impequynhon.org.vn@gmail.com
Trưởng Ban biên tập: TTND.PGS.TS. Hồ Văn Hoàng-Viện trưởng
Phó Trưởng ban biên tập: TS.BS.Huỳnh Hồng Quang-Phó Viện trưởng
• Thiết kế bởi công ty cổ phần phần mềm: Quảng Ích