 |
| (ảnh minh họa) |
Những tiềm năng mới trong sử dụng muỗi sốt rét phòng chống bệnh sốt rét
Ngăn chặn sự hình thành của hormone của muỗi đực để hạn chế sinh đẻ ở muỗi cái. Phát hiện cửa thứ hai trong cuộc chiến chống lại các bệnh do muỗi truyền.Ngăn chặn sự hình thành hormone của muỗi đực để hạn chế sinh đẻ ở muỗi cái29/10/2013. Các nhà khoa học đã phát hiện ra một cách để cản trở khả năng muỗi cái gây bệnh sốt rétđẻ trứng. Những phát hiện này có thể dẫn đến một phương pháp khác trong phòng chống sự lây lan của các bệnh ký sinh trùng, trong đó theo thống kê của Chính phủ Mỹ đã cướp đi gần 660.000 mạng sống trong năm 2010, nhất là trẻ em ở vùng cận Saharan-Châu Phi.Muỗi mang ký sinh trùng sốt rét ngày càng trở nên đề kháng với các loại hoá chất dùng để tẩm màn vì vậy việc tìm kiếm một phương pháp phòng chống khác ngày càng trở nên cấp bách hơn.Người ta biết rằng các côn trùng cái đòi hỏi một hoặc hai bữa ăn máu (hút máu) của con người trước khi chúng có thể đẻ trứng. Nhưng bây giờ các nhà khoa học đã phát hiện ra một cách khác là các côn trùng cái phát triển trứng trưởng thành, có khả năng được sử dụng để phòng chống bệnh sốt rét. Trong quá trình giao phối trong tự nhiên, các nhà nghiên cứu nói rằng muỗi đực sản xuất ra một hormone được gọi là 20E mà tương tác với một loại protein trong đường sinh dục nữ gọi là MISO làm chuyển đổi đẻ trứng của muỗi cái. Hormon 20E làm tăng sự tích tụ các chất béo được gọi là lipids trong buồng trứng mà nó cắt bỏ muỗiđẻ trứng. Bằng cách ngăn chặn các protein MISO với các hợp chất thiết kế đặc biệt, Francisco Baldini và các cộng sự đã cho thấy nó có thể ngăn cản đến việc sản xuất trứng trong muỗi sốt rét cái. Baldini, một nhà nghiên cứu bệnh sốt rét tại Trường Y tế công cộng Harvard (Harvard School of Public Health) ở Boston và Đại học Perugia ở Italy cho biết các hóa chất này có thể được sử dụng trong nhà. "Hoặc là để trên bức tường trong nhà của ngôi nhà hoặc vào trong màn ngủ mà mọi người sử dụng để tự bảo vệ mình vào ban đêm" Baldini nói. Kết hợp với các phương pháp truyền thống trong phòng chống sốt rét, Baldini cho biết các hoá chất ức chế trứng có khả năng mở rộng tính hiệu quả của thuốc diệt được sử dụng trong màn ngủ ở các vùng lưu hành sốt rét. Các nhà nghiên cứu cũng đang tìm cách để ngăn chặn 20E trong muỗi đực, theo Baldini: "Ngăn chặn sự hình thành của hormone này ở muỗi đực có thể dẫn đến việc sản xuất của muỗi đực mà trên thực tế không có khả năng kích thích sự đẻ trứng sau khi giao phối với con cái". Chiến lược giới thiệu hàng ngàn loài côn trùng đực vô sinh vào tự nhiên để sinh sản là một phương pháp nổi tiếng trong phòng chống côn trùng. Một bài báo mô tả trứng đẻ trong muỗi cái sốt rét như thế nào được công bố trên tạp chí PLoS Biology. Phát hiện cửa thứ hai trong cuộc chiến chống lại các bệnh do muỗi truyền8/7/2013. Trong cuộc chiến toàn cầu chống lại các bệnh do muỗi truyền (the global war against mosquito-borne diseases) các nhà khoa học tin rằng một cửa phân tử đơn lẽ là đích mang tính chìa khóa cho các thuốc diệt, tuy nhiên cửa này là đang đóng sập làm cho muồi giơ tay hàng.Trong Kỷ yếu của Viện khoa học quốc gia (Proceedings of the National Academy of Sciences) trong tuần này, một đội các nhà nghiên cứu dẫn đầu bởi Đại học bang Michigan (Michigan State University_MSU) đã phát hiện một cổng thứ hai mà có thể tạo ra một dòng chảy chống lại các thuận lợi đang gia tăng của muỗi. Trong nhiều năm hoá chất diệt nhóm pyrethroid đã được triển khai ở các quốc gia để chống lại các bệnh như sốt rét, sốt xuất huyết và nhiều bệnh khác nữa. Chúng có hiệu quả đến nỗi là thuốc diệt duy nhất được Tổ chức y tế thế giới (WHO) sử dụng với màn chống muỗi được phân bố trên toàn cầu. "Pyrethroids là hiệu quả bởi vì chúng loại trừ muỗi trong khi có ít tác dụng phụ đối với con người" Yuzhe Du, một nhà điện sinh học của MSU và là một trong những tác giả hàng đầu nói: “Sự phát hiện của chúng tôi về một receptor thứ hai ở trong các ống dẫn natri của muỗi cho một sự hiểu biết tốt hơn làm thế nào hoạt động diệt ở mức phân tử cũng như có thể dẫn đến các cách ngăn chặn sự đề kháng của muỗi đến pyrethroids". Các receptors trên các ống dẫn natri hoạt động như cửa chính, pyrethroids hoạt động bằng cách mở dựng lên các ống dẫn natri. Muỗi không chết tự nó vì độc tố mà chúng chết vì quá liều natri. Với cửa mở rộng bịnhồi chặt các tế bào của chúng nuốt natri, điều đó làm kích thích quá mức hệ thần kinh trung ương và cuối cùng dẫn đến liệt và chết.Trong thập kỷ qua, sự gia tăng đề kháng của muỗi đã được phát hiện ở nhiều quốc gia. Ở mức độ phân tử, sự đề kháng xuất hiện như sự biến chủng trong các receptor nguyên phát trong các ống dẫn natri cho phép muỗi sống sót khi phơi nhiễm với thuốc diệt. Sự phát hiện receptor thứ hai ở trong các ống dẫn natri mở ra nhiều con đường hơn làm gia tăng tính hiệu quả của pyrethroids. "Một trong những chìa khóa thành công của nghiên cứu này là dòng vô tính của một ống dẫn natri muỗi của chúng tôi là lần đầu tiên" Ke Dong, một tác giả phụ tá của bài báo, một nhà độc chất học côn trùng và một nhà sinh học thần kinh nói: "Một tác giả khác dẫn đầu nghiên cứu này, Yoshiko Nomurs, dành trọn gần một năm để tạo ra sự kiện này, được sự cho phép của Dr Du để trình bày các thực nghiệm điện sinh học với dòng vô tính, sau đó nhóm nghiên cứu dành trọn gần hai năm để phát hiện vị trí gắn với pyrethroids mới”. Sự khám phá không chỉ giải thích nhiều hơn về sự đề kháng với pyrethroids được tìm thấy trong các quần thể muỗi mà còn giúp trả lời câu hỏi tại sao chúng ảnh hưởng đến côn trùng mà không ảnh hưởng đến con người và các động vật có vú khác. Bởi vì đây là một vấn đề gia tăng với loài gián, rệp,bọ chét, bọ cánh cứng và các loài sâu bọ khác. Sự phát hiện có thể dẫn đến các ích lợi cho các ngành công nghiệp khống chế côn trùng và trang trại. "Phát hiện của chúng tôi có thể cải thiện dự báo và giám sát sự đề kháng của pyrethroids với muỗi và các côn trùng chân đốt khác một cách cơ bản nhất" Dong nói: "Nó cũng mở ra các tác động trên nông nghiệp và các thuốc có ảnh hưởng đến cuộc sống của con người, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển" Sheng Yang He, một tác giả ở Viện nghiên cứu y khoa Howard Hughes (Howard Hughes Medical Institute)-các nhà điều tra thuộc Quỹ Gordon và Betty Moore (Gordon and Betty Moore Foundation) và một giáo sư quý mến tại Đại học MSU (MSU University) ở phòng xét nghiệm nghiên cứu thực vật vàsinh học thực vật DOE đóng góp tới nghiên cứu. Các đồng tác giả thêm vào bao gồm các nhà nghiên cứu từ Đại học McMaster (Canada), Viện khoa học của Nga (Russian Academy of Sciences) và Bayer CropScience Đức (Bayer CropScience Germany). Nghiên cứu được tài trợ một phần bởi Viện Y tế quốc gia (National Institutes of Health).
|
TRANG CHỦ
