Gánh nặng sốt rét ở Ghana và Namibia
Hơn 11 triệuca sốt rét điều trịngoại trú ở Ghana vào năm 2013Ngày 15/8/2014. Một báo cáo của Chương trình phòng chống sốt rét quốc gia (National Malaria Control Programme_NMCP) cho biết trong năm 2013Ghana ghi nhận có khoảng 11,3 triệu ca sốt rét điều trị ngoại trú (Outpatients Department_OPD).Bản báo cáo, được làm sẵn bởi NMCP thông tin tới Thông tấn xã Ghana vào hôm thứ năm cho biết trung bình có khoảng 30.300 trường hợp như vậy mỗi ngày, gánh nặng sốt rét không chỉ cảm thấy trong ngành y tế mà còn trong mọi khía cạnh của đời sống kinh tế-xã hội ở quốc gia này.
| Cuộc sống cùng cực của người Ghana ở những vùng có sốt rét lưu hành |
Theo NMCP mục tiêu tổng quát của kế hoạch chiến lược hiện tại là giảm tỷ lệ mắc và tử vong do sốt rét tới 75% vào năm 2015, theo đó số ca sốt rét điều trị ngoại trú (OPD) trên 1000 dân số chung vào năm 2013 là 417 ở Ghana, hơn nữa giống như những năm trước các khu vực nông thôn ghi nhận số ca mắc và tỷ lệ tử vong trên 1.000 dân cao hơn so với các trung tâm đô thị. Thứ tự xếp hạng của các trường hợp được báo cáo trong năm 2013 cho thấy khu vực Upper West ghi nhận các trường hợp ít nhất với 407.000 trường hợp mắc bệnh sốt rét điều trị ngoại trú trong khi khu vực Brong Ahafo báo cáo cao nhất với khoảng 1.357.000 trường hợp. Tuy nhiên, tỷ lệ mắc cao nhất với ca bệnh sốt rét điều trị ngoại trú được ghi nhận tại khu vực Upper East đó là 700 ca trên 1.000 người và thấp nhất là ở Greater Accra với 174 ca trên 1.000 người. Báo cáo cho biết tỷ lệ của tổng số các ca sốt rét điều trị ngoại trú giảm dần từ trên 45% trong năm qua xuống còn chưa đầy 40%, tỷ lệ các trường hợp sốt rét điều trị ngoại trú tăng nhẹ lên 43% trong năm 2013. NMCP đánh giá khu vực Greater Accra tỷ lệ ít nhất là 27% của tất cả các trường hợp sốt rét điều trị ngoại trú và cao nhất là vùng Upper East với 53%, các trường hợp sốt rét ghi nhận đúng phụ nữ mang thai tại cơ sở điều trị sốt rét ngoại trú trong năm 2013 là 217.000 ca chiếm 20% số phụ nữ mang thai đến điều trị ngoại trú do sốt rét. NMCP cho biết có tổng cộng 3.332.800 trường hợp mắc bệnh sốt rét được chẩn đoán lâm sàng là trẻ em dưới 5 tuổi điều trị sốt rét ngoại trú trên khắp đất nước và chiếm 45% số người điều trị sốt rét ngoại trú ở nhóm tuổi này. Báo cáo cho rằng nếu tất cả các ca sốt rét điều trị ngoại trú được chẩn đoán đúng thì phụ nữ mang thai chiếm 19% trong khi trẻ em dưới 5 tuổi là 30%, mặc dù quốc gia này đang theo đuổi chính sách 3-T (xét nghiệm, điều trị và theo dõi) nhưng không phải tất cả các trường hợp nghi ngờ đều được xét nghiệm trong năm. Mục tiêu của NMCP trong năm được xét nghiệm là 60% với tất cả các trường hợp sốt rét điều trị ngoại trú sẽ được xét nghiệm ký sinh trùng nhưng chỉ đạt 48%, tuy nhiên NMCP cho biết 2 trong số 10 khu vực trong nước là miềnTrung 70,6% và Upper West 68,8% đều vượt chỉ tiêu. Báo cáo cho biết trong khi các khu vực miền Trung ghi nhận tỷ lệ cao nhất số ca sốt rét điều trị ngoại trú được xét nghiệm thì khu vực miền Bắc ghi nhận tỷ lệ xét nghiệm có tỷ lệ thấp nhất là 37,3%. NMCP lưu ý rằng 45% các trường hợp mắc bệnh sốt rét điều trị ngoại trú là trẻ em dưới 5 tuổi và hầu hết phụ nữ mang thai điều trị sốt rét ngoại trú được xét nghiệm.
| NMCP kêu gọi hỗ trợ màn tẩm hóa chất tồn lưu lâu (LLITNs) để hạn chế lan truyền sốt rét |
Nhìn chung các nhà cung cấp dịch vụ đang dần dần tôn trọng sự cần thiết phải xét nghiệm trước khi điều trị và với sự cải thiện trong việc cung cấp vật liệu chẩn đoán thì dự kiến tỷ lệ xét nghiệm sẽ tăng lên trong tương lai. Trong số các khuyến nghị của báo cáo thì sự cần thiết phân vùng sốt rét lưu hành (stratification of malaria endemicity) lên đến cấp huyện thông qua giám sát tỷ lệ nhiễm ký sinh trùng và sự lan truyền bệnh sốt rét. Theo NMCP hiện không có đủ nguồn tài trợ cho các hoạt động phòng chống sốt rét với sự phụ thuộc nặng nề vào nguồn tài trợ bên ngoài do đó NMCP Ghana kêu gọi việc huy động nguồn lực trong nước nhiều hơn từ các tổ chức chính phủ và doanh nghiệp để chống lại bệnh sốt rét, nhất là sự cần thiết phải duy trì các nỗ lực nhằm duy trì độ bao phủ của màn tẩm hóa chất tồn lưu lâu (Long Last Insecticides Treated Nets_LLITNs) sau các chiến dịch phân bố lớn và liên tục.
| Muỗi sốt rét Anopheles |
Báo cáo kêu gọi sự hợp tác đa ngành (multi-sectorial collaboration) với các ngành về khai thác mỏ, nhà ở, sử dụng lao động và nông nghiệp; tăngcường năng lực chẩn đoán trong nước để làm giảm mức độ chẩn đoán đoán sốt rét giả đinh và do đó hợp lý việc sử dụng liệu trình kết hợp artemisinine(Artemisinin-based Combination Therapies_ACTs). Báo cáo cho rằng cần phải cải thiện sự hợp tác với Cơ quan Bảo hiểm y tế quốc gia (National Health Insurance Authority) để thông tin tốt hơn về giá cả và cho phép hoàn trả cho việc xử lý ca bệnh sốt rét và tăng cường năng lực quản lý ca bệnh và giám sát hỗ trợ. 6 000 ca sốt rét được báo cáo ở Namibia trong ba tháng Ngày 11/7/2014. Malaria News - Namibia đã báo cáo có 5.966 trường hợp mắc bệnh sốt rét ở các vùng Omaheke, Kunene, Erongo, Hardap và khu vực Karas từ tháng giêng đến tháng ba năm nay. Phát biểu vớingười dân Namibia ngày hôm qua, Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ xã hội (Minister of Health and Social Services) Richard Kamwi cho biết đây là một mối quan ngại vì ở một số vùng các ca mắc bệnh sốt rét đã được loại trừ: "Tôi vẫn lo ngại rằng ngay cả trong các khu vực đã loại trừ đượcbệnh sốt rét như Omaheke và Kunene vẫn có một số ca sốt rét xác định". Phần lớn các trường hợp được báo cáo ở huyện Andara với 3.163 trường hợp, huyện Rundu có 800 trường hợp, huyện Nyangana có 791 trường hợp và huyện Katima Mulilo có 455 trường hợp. Theo Kamwi trong năm 2013, cả nước báo cáo 4.733 ca sốt rét, giảm trên 98% so với năm 2001 với 583.267 ca sốt rét được báo cáo: "Tôi vẫn còn rất lo ngại rằng Andara với dân số là 35.108 người nhưng đã đóng góp vào một số lượng ca bệnh sốt rét tương đương với số ca mắc sốt rét cả nước năm 2013 mà chỉ trong thời gian ba tháng". Ông cho biết dịch sốt rét không chỉ được báo cáo ở Namibia mà còn ở các nước E8 đi phía trước phấn đấu nhằm loại trừ bệnh sốt rét vào năm 2020 đó là Botswana, Nam Phi và Swaziland. Kamwi nói thêm rằng các ngôi nhà không được phun thuốc báo cáo có nhiều ca bệnh sốt rét và cảnh báo: "Một số người từ chối cho phun vào ngôi nhà của họ vì cho rằng không có bệnh sốt rét nữa, yêu cầu của chúng tôi là những người này sẽ làm việc với các nhà lãnh đạo cộng đồng vào thời gian phun thuốc. Các vector sốt rét không thể đậu trong một căn nhà đã được phun", ông cho biết tất cả các ca sốt rét được điều trị.
| Phần lớn các ca tử vong sốt rét ở châu Phi là trẻ em dưới 5 tuổi |
Hiện nay ở Đông Kavango, Bộ Y tế và Dịch vụ xã hội đang tổ chức một cuộc họp về xây dựng kế hoạch và đánh giá dịch sốt rét, bắt đầu vào hôm thứ hai và kết thúc vào ngày hôm nay. Một báo cáo mới được phát hành vào ngày hôm qua nhấn mạnh tác động của các can thiệp bệnh sốt rét đối với sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh và sức khỏe trẻ em và nói rằng bệnh sốt rét trong thai kỳ tạo nên một thiệt hại nặng nề và đóng góp phần lớn vào tỷ lệ tử vong bà mẹ và trẻ sơ sinh. Ở châu Phi, 10.000 phụ nữ và khoảng 75.000 đến 200.000 trẻ em dưới một tuổi được ước tính chết hàng năm do hậu quả của nhiễm bệnh sốt rét trong thai kỳ. Sốt rét là một nguyên nhân chính gây thiếu máu ở phụ nữ mang thai, có thể dẫn đến tử vong mẹ khi sinh do xuất huyết. Bệnh sốt rét cũng chịu trách nhiệm cho thai chết lưu, sinh non, trẻ nhẹ cân và làm tăng nguy cơ tử vong trong những ngày đầu tiên trong cuộc đời của trẻ sơ sinh.
|