|
Thế giới và Ấn Độ trong cuộc chiến chống lại bệnh sốt rét
Ngày Sốt rét thế giới năm 2014: Cuộc chiến chống sốt rét bảo vệ tương lai của bạn (kịch bản sốt rét trên toàn cầu, thống kê của WHO về bệnh sốt rét). Ấn độ với cuộc chiến chống sốt rét (tình hình sốt rét ở Ấn độ, sáng kiến của Chính phủ Ấn Độ nhằm giải quyết bệnh sốt rét). Các triệu chứng của bệnh sốt rét và hoạt động chống sốt rét. Ngày Sốt rét thế giới năm 2014: Cuộc chiến chống sốt rét, bảo vệ tương lai của bạnNgày 25/4/2014 - Trong năm 2013 có sự lan truyền bệnh sốt rét diễn ra ở 97 quốc gia trên thế giới, Tiến sĩ Neena Valecha-Giám đốc Viện Nghiên cứu sốt rét quốc gia (National Institute of Malaria Research), New Delhi cho biết bệnh sốt rét đã gây ra một gánh nặng to lớn, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã chọn chủ đề "Đầu tư cho tương lai, đánh bại sốt rét" cho Ngày sốt rét thế giới (World Malaria Day) 25/4/ năm 2014. Thông qua chủ đề 3 năm (2013-2015), mục tiêu của WHO trong cuộc chiến chống lại bệnh sốt rét là làm cho bệnh sốt rét không còn trên thế giới nhằm đáp ứng các mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ (Millennium Development Goals_MDGs) vào năm 2015. Với mục đích truyền bá về nhận thức, giáo dục, hiểu biết về bệnh sốt rét và tìm kiếm các cách thức để phòng chống sốt rét, WHO bắt đầu ngày sốt rét thế giới vào năm 2007. Kịch bản sốt rét trên toàn cầu (Global Scenario of Malaria) Theo WHO, Ấn Độ là một trong 10 quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, nơi mà bệnh sốt rét lưu hành và cướp đi hàng ngàn sinh mạng và 40% dân số thế giới phải đối mặt với nguy cơ mắc bệnh sốt rét cư trú tại khu vựcĐông Nam Á, nơi chiếm đến một phần tư dân số thế giới. Sốt rét xảy ra chủ yếu ở các vùng nghèo, vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới trên thế giới. Nigeria, Cộng hòa Congo và Ấn Độ là những nước bị ảnh hưởng tồi tệ nhất. Theo Margaret Chan-Tổng giám đốc WHO thực tế là có rất nhiều người bị nhiễm và tử vong do muỗi đốt là một trong những bi kịch lớn nhất của thế kỷ 21. Tiến sĩ Valecha nói: "Trên thế giới, bệnh sốt rét là một vấn đề lớn ở lục địa châu Phi với Plasmodium falciparum là loài chiếm ưu thế và có rất nhiều vector có khả năng gây ra sốt rét. Gánh nặng bệnh tật kể cả tử vong, chủ yếu là ở trẻ em dưới 5 tuổi ở vùng cận Saharan châu Phi". Các điều kiện thời tiết địa phương ở châu Phi là thuận lợi cho sự lan truyền của bệnh diễn ra quanh năm, thiếu các nguồn lực thích hợp và điều kiện kinh tế-xã hội không ổn định ngăn chặn các hoạt động phòng chống sốt rét hiệu quả. Thống kê của WHO về bệnh sốt rét (WHO Statistics on Malaria) Theo WHO, mỗi năm cóhơn 200 triệu ca sốt rét được phát hiện trên toàn cầu nhưng hầu hết các ca bệnh không bao giờ được xét nghiệm hoặc đăng ký. Trong năm 2012 có khoảng 207 triệu ca sốt rét và tử vong do sốt rét là 627.000 người, bệnh sốt rét đã giết chết khoảng 1.300 trẻ em mỗi ngày hoặc cứ mỗi phút có một đứa trẻ chết vì sốt rét. Các chính phủ trên thế giới đang nỗ lực loại bỏ các mối đe dọa của bệnh sốt rét vì nó cướp đi rất nhiều mạng sống của con người và nguồn lực. Khoảng 5,1 tỷ đô la (USD) là cần thiết mỗi năm để chống lại căn bệnh này, trong năm 2012 tổng số ngân quỹ tài trợ quốc tế và trong nước cho bệnh sốt rét là 2,5 tỷ đô la (USD). Một báo cáo của Lancet nói rằng ngân quỹ cản trở việc cung cấp màn chống muỗi ở vùng cận Saharan châu Phi, nơi có nhu cầu đên 150 triệu màn chống muỗi hàng năm để bảo vệ người dân tránhký sinh trùng sốt rét nhưng chỉ có 70 triệu màn chống muỗi được chuyển giao vào năm 2012, tuy nhiên tình hình được cải thiện vào năm 2013. Kể từ năm 2000, có một sự giảm 42% về tỷ lệ tử vong sốt rét toàn cầu nhưng vẫn còn rất nhiều việc cần phải làm. Ấn độ với cuộc chiến chống sốt rét Tình hình sốt rét ở Ấn độ (Condition of Malaria in India) Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp quốc (UNICEF) cho biết, ở Ấn Độ trong số 1,2 tỷ người thì có đến 80,5% người dân cư trú trong các vùng sốt rét. Theo Tiến sĩ Valecha: "Tại Ấn Độ, 22% dân số sống ở khu vực có sự lan truyền cao và khoảng 30% gánh nặng bệnh tật được báo cáo ở trẻ em". Với con số khổng lồ như vậy, Ấn Độ có một nhiệm vụ lớn trước khi đạt được mục tiêu không còn bệnh sốt rét vào năm 2015. Bệnh sốt rét là nguy hiểm nhất của tất cả các bệnh lây truyền qua muỗi, khoảng 10% trong tổng số trường hợp mắc bệnh sốt rét được báo cáo từ các khu vực đô thị. Con số tối đa các trường hợp sốt rét được báo cáo từ những nơi như Chennai, Vishakhapatnam, Vadodara, Kolkata, Mumbai mới và Vijayawada. Hiện nay, bệnh sốt rét ở khu vực đô thị là một vấn đề lớn do việc mở rộng không có kế hoạch của các thành phố và thị trấn, một sự đột biến trong xây dựng ở các thành phố đã dẫn đến sự di cư của người lao động tới thành phố, gây ra các vấn đề về vệ sinh và lưu trữ nước trong khu ổ chuột, tất cả những điều này dẫn đến lây lan của muỗi truyền bệnh sốt rét. Theo thông tin chi tiết trên trang web của Viện Nghiên cứu sốt rét quốc gia (NIMR) các bang vùng Đông Bắc (chủ yếu là Assam, Arunachal Pradesh, Meghalaya, Tripura), các vùng của bộ lạc và vùng rừng núi của Odisha, Jharkhand, Chhattisgarh, Madhya Pradesh, Maharashtra, Andhra Pradesh, Tây Bengal, vài huyện ở Karnataka và Gujarat báo cáo có gánh nặng sốt rét cao. WHO đặt số ca tử vong do sốt rét vào năm 2006là 21.000 nhưng một cuộc khảo sát về tỷ lệ tử vong do sốt rét trên toàn quốc ở Ấn Độ đã chỉ ra rằng những con số này là quá thấp. Một báo cáo của Lancet vào năm 2010 cho biết, bệnh sốt rét có thể gây ra khoảng 200.000 ca tử vong mỗi năm ở Ấn Độ trong số những người ở độ tuổi dưới 70, tuy nhiên có một sự giảm các trường hợp sốt rét ở Ấn Độ, theo Chương trình phòng chống bệnh do vector quốc gia (National Vector Borne Disease Control Programme) thì có 1.067.824 ca sốt rét trong năm 2012 và năm 2013 con số này là 836.916. Sáng kiến của Chính phủ Ấn Độ nhằm giải quyết bệnh sốt rét (Initiatives by Indian Government to Tackle Malaria) Khi chính phủ đưa ra chương trình tiêu diệt sốt rét quốc gia (National Malaria Eradication Programme) vào năm 1958, thì sốt rét đô thị không phải là một phần của chương trình nhưng vào những năm 1970s, chính phủ phát hiện ra rằng các trường hợp mắc bệnh sốt rét nông thôn đã xuống trong khi các trường hợp trong khu vực đô thị tăng lên, đó cũng là lúc chính phủ bắt đầu Đê án Sốt rét đô thị (Urban Malaria Scheme) vào năm 1971. Chính phủ đang từng bước cung cấp màn chống muỗi, thuốc… tới người dân để ngăn chặn bệnh sốt rét lây lan, Chương trình cũng phun DDT diệt muỗi gây chết người. Tiến sĩ Valecha nói: "Chính phủ cũng đã đưa các test chẩn đoán nhanh và thuốc dựa vào dẫn chất Artemisinin để điều trị, ngoài việc cung cấp màn tẩm hóa chất tồn lưu lâu dài (long-lasting insecticidal bed nets)để phòng ngừa". Bà nói thêm rằng tất cả những điều này đã sẵn có ở cấp độ của nhân viên y tế cộng đồng, những người được khích lệ trong chẩn đoán và điều trị đầy đủ nhưng một trở ngại cho Ấn Độ là sự đề kháng ngày càng tăng với thuốc chloroquine, mặc dù vấn đề được nhìn thấy trong cả nước và rõ ràng hơn ở những vùng có cường độ lây truyền cao chủng P.falciparum tại các bang Đông Bắc, Odisha, các địa điểm xây dựng, khu vực đô thị lớn và các khu vực dọc biên giới quốc tế. Các triệu chứng của bệnh sốt rét và hoạt động chống sốt rét Các triệu chứng của bệnh sốt rét (Symptoms of Malaria) Các triệu chứng của bệnh sốt rét có thể xuất hiện theo chu kỳ nhưng ban đầu, các triệu chứng này đôi khi tương tự như nhiều bệnh nhiễm trùng khác gây ra bởi vi khuẩn, virus, ký sinh trùng . Người bệnh có thể bị sốt, ớn lạnh, nhức đầu, đổ mồ hôi, mệt mỏi, buồn nôn, nôn, lách lớn và đau cơTrong các trường hợp hiếm hoi, bệnh sốt rét thậm chí có thể ảnh hưởng chức năng của não hoặc tủy sống, gây ra cơn động kinh hoặc mất ý thức. Theo các chuyên gia, nhiễm ký sinh trùng P.falciparum là nghiêm trọng hơn và có thể đe dọa tính mạng, nếu không được chẩn đoán kịp thời, P.falciparum có thể gây chết người khi nó đang trở nên đề kháng với chloroquine. Các triệu chứng và chu kỳ sốt có thể thay đổi với các ký sinh trùng khác nhau, sốt có thể xảy ra mỗi 48 giờ nếu bạn bị nhiễm với P.vivax hoặc P.ovale và có thể mỗi 72 giờ nếu bạn bị nhiễm P.malariae, còn P.falciparum thường không gây ra sốt đều đặn và có chu kỳ. Trẻ em và phụ nữ mang thai được phân loại là nhóm có nguy cơ cao và họ phải rất cẩn thận và đề phòng. Tiến sỹ Valecha cho biết người làm việc trong các khu rừng, quân đội và quần thể dân cư sống ở khu vực xa xôi không thể tiếp cận mà thiếu tiếp cận dịch vụ y tế là dễ bị tổn thương do bệnh sốt rét. Công tác phòng chống sốt rét (Prevention of Malaria) Cách tốt nhất để bảo vệ mình khỏi bệnh sốt rét là tránh xa muỗi đốt bằng cách thận trọng và theo các hướng dẫn nhất định, một người nên ở trong nhà khi trời tối bên ngoài và mặc quần áo bảo vệ, chẳng hạn như quần dài và áo sơ mi dài tay; nên sử dụng thuốc chống côn trùng, màn chống muỗi được tẩm bằng thuốc trừ sâu như permethrin hoặc deltamethrin nhưng nên xem xét đó là các thuốc trừ sâu có hiệu quả chống muỗi bởi vì trong một số khu vực muỗi đã trở nên đề kháng với permethrin và deltamethrin; nên sử dụng phun hóa chất trong nhà xung quanh khu vực ngủ, nên có một số loại thuốc chống sốt rét khi đi du lịch đến các vùng bị ảnh hưởng bởi bệnh sốt rét. Bệnh sốt rét gây ra bởi ký sinh trùng gọi là Plasmodium, được truyền qua vết đốt của muỗi bị nhiễm bệnh, trong cơ thể người, ký sinh trùng phát triển trong gan và sau đó lây nhiễm sang các tế bào hồng cầu. Bệnh sốt rét lây truyền qua một muỗi Anopheles cái bị nhiễm bệnh. Theo Tiến sĩ Valecha, mọi người cần phải làm việc để thoát khỏi bệnh sốt rét, các bệnh nhân nên báo cáo với nhân viên y tế cộng đồng hoặc cơ sở y tế để chẩn đoán đúng bệnh gây ra sốt, trong các khu đô thị, bệnh nhân nên nhấn mạnh vào chẩn đoán sốt và không chấp nhận điều trị theo kinh nghiệm, các bác sĩ phải cung cấp sự điều trị hoàn chỉnh sau khi chẩn đoán theo hướng dẫn quốc gia và các nơi bán thuốc kháng sốt rét mà không cần toa nên được ngăn cản. Chủng ngừa cho bệnh sốt rét có thể đóng một vai trò quan trọng trong cuộc chiến chống lại căn bệnh chết người này, mặc dù nhiều nơi khác nhau đang nghiên cứu về vấn đề này, nó sẽ mất một thời gian trước khi được thương mại hóa.
|
TRANG CHỦ
